Kada govorimo o prirodnim lepotama, naša Srbija se nameće kao jedna od najbogatijih zemalja u Evropi. Upravo zbog toga, odlučili smo da vam predložimo nekoliko interesantnih lokacija za putovanje. Nastavite sa čitanjem bloga, jer vas u narednim pasusima, očekuju najdivnija prirodna jezera u Srbiji koja vredi posetiti.
Podsećanje na geografiju iz osnovne škole: Na samom početku vredi istaknuti podelu prirodnih jezera na eolska (nastala radom vetra), rečna (presecanjem meandara), lednička (pretežno planinska) i urvinska (stvaranjem prirodne brane).
Palićko jezero – najveće prirodno jezero Srbije
Prema legendi, Palićko jezero je nastalo od suza pastira Pavla koji je na ovom području napasao svoje stado ovaca. Prvi crtež jezera (mapa) datira iz 1690. godine, dok se u pisanim izvorima spominje čak dva veka ranije, odnosno 1492. Nalazi se na oko osam kilometara udaljenosi od Subotice te predstavlja glavni turistički centar severa naše zemlje. Prosečna dubina jezera iznosi gotovo dva metra, dok je najveća izmerena nešto preko 3,5 metara. Jezero već godinama nije preporučljivo za kupanje, ali su dostupne druge atrakcije poput safarija, obilaska rezervata prirode, zoološkog vrta ili bavljenja sportskim aktivnostima. Jedno je od najpopularnijih lokacija kada se organizuje vikend u Srbiji, jer se može obići i Subotica, Vinarija Zvonko Bogdan, Majkin salaš i Pačir banja.
Carska bara – sistem vodenih ekosistema
Na listi na kojoj su prirodna jezera u Srbiji, našla se i jedna bara. Zašto? Površina koju obuhvata Carska bara poznata je po grupaciji rečnih jezera koja su nastala prirodnim presecanjem meandara. Paleta boja je ovde potpuno raznolika, pa ćete prilikom boravka moći da uočite smenu plavih, zelenih, smeđih, bledožutih, žutih i belih nijansi. Biljni svet Carske bare predstavljen je brojnim autohtonim vrstama, dok kompletni pejzaž pleni svojom lepotom svakog posetioca. Interesantno je napomenuti da u ovoj oazi flore i faune, prema dokazima pronađenim u humkama u neposrednom okruženju, najranije prisistvo čoveka seže čak 6000 godina u prošlost.
Đeravičko jezero
Na najvišem planinskom vrhu u Srbiji, nalazi se jedno od najlepših prirodnih jezera u ovom delu Evrope. Nastalo je usled akumulacionih i erozivnih procesa (radom lednika), te se nalazi na oko 2200 metara nadmorske visine. Najveća izmerena dubina Đeravičkog jezera iznosi nešto manje od četiri metra (3,8m), dok u dužinu i širinu u najboljem slučaju seže do 240, odnosno 120 metara. Jezero je stanište nekoliko vrsta vodozemaca (najčešće šarenih daždevnjaka iz porodice salamandrida), te ima oblik zuba. Ovo jezera se uglavnom nalazi u sklopu turističkog obilaska Prokletija, tako da je sam lokalitet izuzetno popularan.
Da li ste znali? Iz Đeravičkog jezera ističe metohijska reka Ribnik (poznatija kao reka Erenik). Ona se uliva u Beli Drim te pripada slivu Jadranskog mora.
Ludoško jezero
Ovo prirodno jezero nalazi se u atarima bačkih sela Hajdukovo i Šupljak, na krajnjem severu Vojvodine. Nastalo je u eolskom udubljenu istočno od Palića, dok se samo jezersko okno uz pomoć strujanja vazduha formiralo veoma davno. Duž severozapadne strane Ludoškog jezera proteže se međunarodni autoput, tako da lokalitet ima zavidan geografski položaj. Upravo zbog toga mnogi inostrani drzavljani prave pauze na ovoj lokaciji, uživajući u talasanju vode i predivnim žutim perunikama. Inače, smatra se drugim najvećim prirodnim jezerom u Severnoj Bačkoj.
Krvavo i Slano jezero – neobična prirodna jezera u Srbiji
Zapadno od Ludoške depresije, postoje izdužena udubljenja povezana sa Palićkim jezerom. U tim depresijama, prirodnim putem su se formirala dva jezera, odnosno Krvavo i Slano jezero. Što se tiče Krvavog jezera, ono je rekreativnog tipa, a interesantno je napomenuti da je ponelo ime po obilju crvenih algi koje se množe tokom leta. Premda je jezero slatkovodno, u određenim predelima takođe postoji i dotok slanih voda. Izuzetno je plitko (dubina ne prebacuje pola metra), zbog čega se neretko pretvara u nešto veću baru.
Sa druge strane, prema navodima istraživača, Slano jezero je nastalo usled visoke doze isparavanja. Međutim, vredi istaknuti da je usled isušivanja i pretvaranja jezera u deponiju šuta, ovaj lokalitet danas gotovo nemoguće prepoznati. Nažalost, preti mu potpuno nestajanje.
Kelebijsko jezero – najstarije prirodno jezero?
Kelebijsko jezero je jedno od najstarijih vodenih „tela“ na severu naše zemlje. Do XIX veka bilo je prinosnije čak i od Ludoškog jezera, ali je usled neracionalnog trošenja vode skoro sasvim presušilo krajem XX veka (1988). Ništa bolji tretman nije doživelo niti u narednoj deceniji. Pretpostavlja se da je prirodno korito probušeno bagerom kao posledica regulisanja vodenih puteva. Današnja dubina Kelebijskog jezera u najširem delu iznosi pola metra, pa je bliže statusu bare. Opstanak Kelebijskih voda je i dan danas ugrožen, pa se nadamo da će u relativno bliskoj budućnosti, jezero povratiti stari sjaj.
Prirodna jezera u Srbiji – proširena lista
Lista prirodnih jezera u Srbiji nije naročito duga, ali ih ima dovoljno da možemo spomenuti još par lokacija. Predlažemo da posetite:
- Prirodno jezero Rusanda, u blizini Zrenjanina.
- Prirodni rezervat Zasavica u opštini Sremska Mitrovica.
- Jažinačko jezero u planinskom selu Štrpce na popularnoj Šar planini.
- Belo jezero u banatskom predelu, južno od Zrenjanina.
- Jovačko jezero, koje je uz Jovačku reku bogatu ribom.
Kako smo se uverili da pojedinim jezerima preti potpuno presušivanje, od velike je važnosti da u narednom periodu povedemo računa o svim prirodnim izvorima voda. Očuvanjem prirodne sredine, pored spasavanja brojnih vrsta, ujedno obezbeđujemo i zdraviji zivot svojim pokolenjima. Treba misliti o tome!
